اثرات بیولوژیک شاک‌ویو

مقدمه:

امروزه در فیزیوتراپی برای درمان اختلالات سیستم عضلانی-اسکلتی، روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از این روش‌ها تکنیک شاک‌ویو (Shockwave) است، تکنیکی که با عنوان ESWT ( Extracorporeal Shock Wave Therapy) شناخته می‌شود. واژه‌ی Extracorporeal به معنای خارج از بدن است و به این موضوع اشاره دارد که دستگاه مولد شاک‌ویو، خارج از بدن قرار دارد، این امواج در خارج از بدن تولید می‌شود و سپس به سمت داخل بدن منتشر می‌شوند. واژه‌ی Shock به معنای شوک و ضربه‌ی ناگهانی است و به این موضوع اشاره دارد که موج شاک به صورت لحظه‌ای، طی ضربه‌ی شدید و پرقدرت، بافت‌های بدن را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. امواج شاک، امواجی پرقدرت با انرژی زیاد و دامنه‌ی بالا هستند و همانند امواج اولتراسوند، جزء امواج صوتی به شمار می‌آیند.

تسهیل فرآیند ترمیم بافت:  

اعمال شاک‌ویو به بافت‌های آسیب دیده منجر به ساخت عروق خونی جدید توسط بافت‌ها می‌شود، درنتیجه میزان خون‌رسانی به بافت افزایش می‌یابد و در نهایت منجر به ترمیم و بازسازی بافت‌های استخوانی، عضلانی و لیگامان‌ها می‌شود.

شکل 1. آثار شاک‌ویو در فرآیند ترمیم بافت

سایر آثار بیولوژیکی که تاکنون در زمینه‌ی ترمیم بافت با شاک‌ویو مطرح شده است، عبارتند از:

• تحریک مکانیکی
• افزایش جریان خون موضعی
• افزایش فعالیت سلولی
• آزاد شدن ماده‌ی P ( Substance P)
• آزاد شدن پروستاگلاندین‌هایی نظیر VEGF، TGF β، NO، E2 و سایر سیتوکین‌های التهابی
• آثار تسکین دهنده‌ی گذرا روی اعصاب آوران
• تحریک رسوب‌های کلسیفیک ( عموما تاندون‌ها)

  تاثیر شاک‌ویو در سطوح انرژی مختلف:

آثار و کاربردهای شاک‌ویو در سه سطح انرژی کم، متوسط و زیاد باهم متفاوت است.

شاک‌ویو درمانی در سطح انرژی کم، آثار تسکین‌دهنده دارد و باعث کاهش درد می‌شود، در حالیکه در سطح انرژی متوسط، سبب تحریک فرآیندهای متابولیک می‌گردد. همچنین شاک‌ویو درمانی در سطح انرژی بالا، یک عامل تخریب کننده است که سه اثر مهم زیر را به دنبال دارد :

• متلاشی شدن رسوب‌های کلسیم در تاندونیت‌های کلسیفیک
• تحریک مناطق شکستگی‌های سودوآرتروز و ایجاد یک هماتوم ثانویه در مناطق مجاور
• بروز پدیده‌ی کویتاسیون